Tác Dụng Có Lợi Của Dòng Thuốc Điều Trị Rối Loạn Cương Dương
Cải thiện tinh trùng yếu, dị dạng bằng nhóm thuốc điều trị rối loạn cương dương
Nhóm thuốc ức chế chọn lọc PDE5 là một trong những loại thuốc kê đơn phổ biến nhất trên thế giới, dùng chính để điều trị rối loạn cương gần 20 năm nay. Gần đây, các nhà khoa học đã thấy được những tác dụng có lợi khác của nhóm thuốc này, bao gồm các tác dụng trên mạch máu đặc biệt mạch phổi [1], những tác động lên tinh hoàn và tiền liệt tuyến [2], và gần đây là tác động trên khả năng sinh sản của cả nam giới và nữ giới [3][4]. Bài viết này chỉ đề cập tới tác động tới khả năng sinh sản nam giới, cụ thể thông qua các thông số tinh dịch đồ.
Ảnh mình hoạ.
1. PDE là gì?
Các nucleotide phosphodiesterases vòng (PDEs) được chia thành 11 họ: một số đóng vai trò chi phối trong sự giáng cấp của adenosine monophosphate vòng (cAMP) (PDEs 4, 7 và 8) hoặc guanylate monophosphate vòng (cGMP) (PDEs 5, 6 và 9), trong khi những họ khác thủy phân cả hai nucleotides (PDEs 1, 2, 3, 10 và 11) [5]
2. Thuốc ức chế PDE5 – PDE5i
PDE5 đặc biệt thủy phân cGMP thành 5'GMP, do đó làm tăng hoạt động của con đường NO-cGMP. Ức chế PDE5 làm tăng cGMP (và tăng NO), đẩy mạnh sự cương cứng dương vật [7]. Nhóm thuốc này được kê đơn trên toàn thế giới và thường được sử dụng trong các bệnh nhân rối loạn cương dương (ED).
Thuốc ức chế chọn lọc PDE5 lần đầu tiên được dùng là sildenafil citrate vào tháng 3 năm 1998, tiếp theo là vardenafil và tadalafil. Cấu trúc hóa học của sildenafil rất giống với vardenafil; Tuy nhiên, tadalafil, thuốc ức chế PDE5 chọn lọc kéo dài, có một cấu trúc phân tử khác biệt so với sildenafil và vardenafil mà không bị ảnh hưởng bởi thức ăn khi hấp thu [6], [7].
3. Tác động lên các thông số tinh dịch đồ
Gần nhất cuối tháng hai năm 2017, một phân tích tổng hợp trên 11 nghiên cứu đã chỉ ra PDE5i làm tăng đáng kể tỉ lệ tinh trùng di động và hình dạng tinh trùng bình thường, đặc biệt trong nhóm vô sinh và dùng PDE5i dài ngày (dùng PDE5i ngắn định nghĩa là sau 1h sildenfil và vardenafil hoặc sau 2h với tadalafil/ dùng PDE5i dài ngày định nghĩa là dùng lớn hơn 12 tuần – một chu kỳ tinh trùng) [8].
Cụ thể hơn [8]:
Thể tích tinh dịch: Chỉ có hai thử nghiệm khi dùng PDE5 dài ngày cho thấy gia tăng có ý nghĩa thống kê (tăng 0.65ml, p<0.001). Phân tích tổng hợp không thấy có ý nghĩa thống kê.
Mật độ tinh trùng: Cũng chỉ thấy gia tăng có ý nghĩa ở hai nghiên cứu dùng PDE5 kéo dài (tăng 7.1 triệu/ml, p<0.001). Tuy nhiên phân tích tổng hợp không thấy ý nghĩa.
Di động tinh trùng: Phân tích tổng hợp cho thấy có sự gia tăng chung (MD=7.05% p=0.002) tinh trùng di động. Đặc biệt cao ở nhóm dùng dài ngày so với ngắn (MD=18.39%, p<0.001 và MD=4.12%, p=0.02, lần lượt) và nhóm vô sinh so với nhóm không vô sinh (MD=6.89%, p<0.001 và MD=0.67%, p=0.71, lần lượt). Đặc biệt hơn nữa ở chỉ số tinh trùng di động nhanh A, có sự khác biệt rõ giữa các loại thuốc trong nhóm: Vardenafil tăng có ý nghĩa thông kê (MD=7.46%, p<0.001), Sildenafil tăng không có ý nghĩa thống kê (MD=2.46%, p=0.12) và Tadalafil thậm chí còn giảm (MD=-1.22).
Tinh trùng hình dạng bình thường: Phân tích tổng hợp cho thấy có sự cải thiện tinh trùng hình dạng bình thường ở nhóm nam giới vô sinh (MD=12.15%, p=0.0007).
4. Kết luận
Nghiên cứu phân tích tổng hợp đã cho thấy PDE5i không chỉ điều trị cương dương, mà còn giúp cải thiện chức năng sinh sản thông qua cải thiện các thông số tinh dịch đồ.
Sự cải thiện tốt nhất là trên phần trăm di động của tinh trùng và phần trăm tinh trùng có hình dạng bình thường. Tác động lớn nhất đạt được khi dùng PDE5i dài ngày trên nhóm bệnh nhân vô sinh.
Trong nhóm PDE5i, tadalafil dù có tác dụng điều trị rối loạn cương kéo dài nhưng lại không có ảnh hưởng trên khả năng sinh sản của nam giới.
Đây là phát hiện có ý nghĩa lớn đối với các cặp vợ chồng vô sinh hiếm muộn, đặc biệt với nhóm có thông số tinh dịch đồ yếu và dị dạng. Hy vọng từ các kết quả trên, nhiều hơn nữa những nghiên cứu sẽ được thực hiện nhằm đưa ra được những phương pháp tốt hơn nữa cho những cặp vô sinh – hiếm muộn.
Bs. Bùi Cảnh Vin – Trung tâm nam học, bệnh viện Đại học Y Hà Nội
Nguồn: Bs.Nguyễn Hoài Bắc
Trích dẫn – tham khảo:
1. Lepore JJ, Maroo A, Bigatello LM, Dec GW, Zapol WM, Bloch KD (2005), Hemodynamic effects of sildenafil in patients with congestive heart failure and pulmnary hypertension: combined administration with inhaled nitric oxide, Chest, 127(5), pp.1647-1653.
2. Francis SH. Phosphodiesterase 11 (PDE11): is it a player in human testicular function? Int J Impot Res 2005; 17: 467-8.
3. Successful pregnancy after Intralipid addition to sildenafil and enoxaparin in woman with history of recurrent pregnancy loss (RPL).
4. Sildenafil Citrate Therapy for Oligohydramnios: A Randomized Controlled Trial. Obstetrics & Gynecology: April 2017 - Volume 129 - Issue 4 - p 615–620
5. Fawcett L, Baxendale R, Stacey P, McGrouther C, Harrow I et al. Molecular cloning and characterization of a distinct human phosphodiesterase gene family: PDE11A. Proc Natl Acad Sci U S A 2000; 97: 3702-7.
6. Dimitriadis F, Giannakis D, Pardalidis N, Zikopoulos K, Paraskevaidis E et al. Effects of phosphodiesterase-5 inhibitors on sperm parameters and fertilizing capacity. Asian J Androl 2008; 10: 115-33.
7. Montorsi F, Verheyden B, Meuleman E, Junemann KP, Moncada I et al. Long-term safety and tolerability of tadalafil in the treatment of erectile dysfunction. Eur Urol 2004; 45: 339-44; discussion 44-5.
8. The Effect of Oral Phosphodiesterase-5 Inhibitors on Sperm Parameters: A Meta-analysis and Systematic Review. Urology (2017), urology.2017.02.032.